HORMON DAN KITARAN HAID !

Hormon merupakan bahan kimia yang dibebaskan daripada sel, kelenjar atau organ dalam tubuh badan. Ia boleh mempengaruhi sel-sel dibahagian tubuh badan yang lain. Istilah haid 'menstruation' dan 'menses' dalam bahasa inggeris berasal dari Bahasa Latin yang bermaksud bulan. Dalam manusia.. kitaran haid berlaku secara bulanan dengan purata 28 hari setiap kitaran.

Tempoh kitaran haid dikira dari hari pertama datang haid sehingga hari pertama haid pada bulan seterusnya. Kitaran haid yang tetap bergantung pada interaksi kompleks hormon antara kelenjar pituitari, ovari dengan rahim. Folikel ovari ialah unit asas pembiakan perempuan. Satu folikel terdiri daripada kumpulan sel di dalam ovari. Ia mengandungi ovum yang belum matang.

Kitaran haid adalah penting untuk menghasilkan ovum dan menyediakan rahim untuk penghamilan. Oleh itu.. kitaran haid boleh diganggu dengan penggunaan hormon pencegah kehamilan untuk mengelakkan pembiakkan.. Kitran haid beraku dalam golongan perempuan yang subur dan primat betina yang lain. 

HORMON DALAM KITARAN HAID

Kelenjar pituitari di dalam otak menghasilkan hormon perandang folikel (Follicle Stimulating Hormone, FSH) dan Hormon Peluteinan (Luteinizing Hormone, LH) semasa kitaran haid. Jenis yang terlibat dalam kitaran haid dan fungsinya adalah seperti berikut.

PERUBAHAN HORMON SEMASA KITARAN HAID.

Kitaran haid dibahagikan kepada 3 fasa.

1. Fasa folikel atau proliferatif

2. Fasa Ovulasii

• Fasa Luteum atau Sekretori

Semasa fasa folikel.. paras FSH meningkat dan meransang beberapa folikel ovari untuk berkembang. Salah satu folikel akan menjadi dominan dan menjadi matang. Pada masa yang sama.. ovari menghasilkan estrogen. Kesannya paras FSH menurun dan LH meningkat.

Paras LH mencapai kemuncak pada 34 hingga 36 jam sebelum ovulasi. Folikel yang matang pecah dan membebaskan ovum dari ovari. Ovum tersebut ditolak ke dalam saluran fallopio. Ovum jadi matang selepas disenyawakan dengan sperma atau merosot jika tidak disenyawakan selepas satu hari. 

Selepas ovulasi.. folikel yang pecah akan bertukar menjadi korpus luteum. Korpus luteum menghasilkan progesteron dan estrogen. Keduan-dua hormon ini menyebabkan paras LH dan FSH menurun.

Korpus luteum merosot pada penghujung fasa luteum. Kemudian paras estrogen dan progesteron menurun. Kejatuhan paras hormon menyebabkan rahim meluruhkan lapisannya dan ovum yang tidak disenyawakan. Proses ini dikenali sebagai HAID (period)

Akhirnya.. kelenjar pituitari diransang untuk menghasilkan FSH dan kitaran baru bermula.

Gambar di bawah ini menunjukkan perubahan hormon dan ketebalan dinding rahim semasa kitaran haid.

PERSEDIAAN SEBELUM PENGAMBILAN SAMPEL..

Ujian paras FSH, LH, Progesteron dan Estrogen boleh membantu untuk mencari punca ketidaksuburan. 

Ujian ini dijalankan dengan menggunakan contoh darah. Lebih daripada satu contoh darah mungkin diambil setiap hari untuk beberapa hari berturutan bagi mengenalpasti masalah kitaran haid.

Ujian tersebut boleh dipengaruhi oleh ubat tertentu.. seperti pil perancang keluarga. Pendedahan kepada radioisotop dalam masa seminggu dari masa ujian boleh mempengaruhi keputusan ujian.

Maklumat tentang kitaran haid seperti tarikh pertama kitaran haid yang lalu dan kehamilan perlu dimaklumkan kepada doktor sebelum ujian darah dibuat. 

KAEDAH UJIAN

Kaedah ujian FSH dan LH yang paling lazim digunakan adalah two-site chemiluminometric immunoassay

Paras estradiol dan progesteron diukur dengan kaedah immunoassay dengan menggunakan teknologi competitive chemiluminescent

 Julat Normal - Keputusan Ujian